MUĞLA'NIN EN İYİ TÜRKÜLERİ VE HİKAYELERİ, FERAYE TÜRKÜSÜ

Muğla halkı sevgisini, özlemini, acısını, nefretini, kısacası tüm duygularını türkülerinde dile getirmiştir.

Muğla ağzı taşıdığı özellikler açsından Türkmenler, Nogaylar, Azeriler ve Tatarlar olmak üzere dört ayrı topluluğun fonetiğine bağlıdır. Muğla ağzındaki bu zenginlik türkülere de yansımıştır. Muğla halkı sevgisini, özlemini, acısını, nefretini, kısacası tüm duygularını türkülerinde dile getirmiştir. Muğla türkülerinde işlenen ana temanın çoğunlukla ölüm olduğu söylenebilir. Muğla’nın en meşhur türküleri arasında yer alan Feraye türküsünün yakılmasına acı bir kayıp neden olmuştur.

Feraye Türküsü Hikayesi:

Menteşe beyi Yakup Bey’in oğlu İlyas dağlar sevdalısı imiş. Bir gün Marçal dağlarında gezinip avlanırken karsısına Türkmen güzeli Feraye çıkmış ve ona asık olmuş. Yakup Bey, bey oğluna bey kızı yakışır dese de İlyas ikna olmamış. Çaresiz kalan Menteşe beyi tutmuş Marçal dağlarının yolunu. Varmış Türkmen demircinin obasına. Önce hâl hatır sormuş, sonra tası gediğine koymuş.

Feraye’nin babası kızını vermeye razı olmuş. Ama Feraye’nin ağabeyi Mıstık “Benim kardeşim bey oğlunu nerede görmüş de söz vermiş” diye kızmış ve “Bende verilecek kız yok” diyerek itiraz etmiş. Sonuçta; Feraye ile İlyas Bey dipsiz Kapuz’un dibinde buluşmayı kararlaştırmışlar. Feraye’yi izleyen Mıstık; “Bir de kaçarsın ha” deyip çekmiş hançerini, bırakmış al kan içinde kardeşi Feraye’yi ve koyuvermiş kapuzdan aşağı. O günden bu yana dipsiz Kapuz’un adı olmuş “Kanlı Kapuz”. İlyas Bey, bir yanda Feraye kızın, bir yandan da kendi canına kıyan Mıstık’ın ölüsünü görünce bu olaydan bir türkü yakıvermiş. Bu türkü, 800 yıldan beri çalınıp söylenir, söylendikçe de Feraye kızın öyküsü tellerde dillenir, adı ünlenir.

Feraye Türküsü Sözleri:

Feraye’dir kızın adı Feraye
öf yar yandım aman esmer ârim de
amanda yandım Feraye
Türkmen de kızı katar etmiş (katarlamış) mayayı

Öf yar yandım aman esmer ârim de

Aman da yandım feraya
Rinni rinna rinni rinna rina nay da

Aman da yandım Feraye

Demirciler demir döver tunç olur Sevip sevip ayrılması güç olur